Narodni muzej u Požarevcu je posle muzeja u Beogradu najstariji muzej u Srbiji, osnovan 1895. godine. Zbog pandemije izazvane virusom korona nije mogao da se 2020. obeleži značajan jubilej, 125 godina postojanja, ali ćemo to delom sada uraditi i kroz seriju tekstova na portalu „Trag“. Pošto muzej pokriva teritoriju Braničevskog okruga od velikog značaja je medijska prezentacija „Krstine kuće“, odnosno Narodnog muzeja u Požarevcu. U toku realizacije ovog projekta skrenućemo i pažnju na Spomen zbirku Miodraga Markovića, jednog od najznačajnijih Požarevljana, koja predstavlja legat – poklon porodice Marković gradu Požarevcu…
Narodni muzej Požarevac, je muzej kompleksnog tipa, osnovan 1895. godine, a njegove zbirke su smeštene u sedam objekata. U glavnoj zgradi muzeja, u ulici Voje Dulića broj 10, nalazi se arheološka postavka, a zastupljeni su eksponati iz praistorijske, antičke i viminacijumske zbirke.
Među brojnim vrednim eksponatima posebno mesto svakako zauzimaju freske iz fresko oslikanih grobova iz Viminaciuma i grb Viminaciuma, ostava srebrnog nakita iz sela Bare, kao i predmeti izrađeni od svih vrsta metala (bronze, srebra, zlata, olova, gvožđa), stakla, kosti, staklene paste, gline, mermera. U zbirkama se nalaze i kolekcije nakita, oružja (izrađenog od metala, kamena), alatki, posuđa (od stakla, metala, gline), fibula, žižaka… U dvorištu iste zgrade je i Lapidarijum u kome se nalaze skulpture, nadgrobne stele, sarkofazi, delovi arhitektonske plastike, stubovi i kapiteli. Narodni Muzej u Požarevcu čine sledeće celine- Lapidarijum, Legat Miodraga Markovića, Šator Požarevačkog mira, Etno park Tulba, Galerija savremene umetnosti, Kuća Dobrnjčevih i Muzej kulturne istorije.
Šator „Požarevački mir“
U Požarevcu je 2004. godine u neposrednoj blizini mesta gde je potpisan Požarevački mir na brdu Tulba postavljeno spomen obeležje od kamenih blokova, teških više od 15 tona, sa ciljem da se čuva uspomena na ovaj važan istorijski događaj.
Tada je osnovana Fondacija „Požarevački mir“ i zahvaljujući Fondaciji u Požarevcu je 21. jula 2010. godine na brdu Tulba, a na godišnjicu ovog događaja postavljena replika carskog šatora koja predstavlja verodostojni prikaz ovog istorijskog događaja vezanog za naš kraj, rekao nam je na početku razgovora dr Gordan Bojković, direktor Narodnog muzeja u Požarevcu i nastavio: – Stalna izložbena postavka sa eksponatima u carskom šatoru postavljena je 27. aprila 2012. godine. Fondacija je ugašena 2014. godine i tada je šator Požarevačkog mira pripao Narodnom muzeju u Požarevcu.
Na postavci se nalaze maskirane lutke, odevene u duhu epohe XVIII veka, koje sede za pregovaračkim stolom punim dokumentima. Cela ta scena za ima cilj da dočara dramatičnost iscrpnih pregovora, koji su trajali od 5. juna do 21. jula 1718. godine kada je i potpisan Požarevački mir između Turske imperije sa jedne i Austro-ugarske i Mletačke republike sa druge strane. Originalni predmeti – karte, medalje iskovane povodom Požarevačkog mira, kao i knjige, čuvaju se u Narodnom muzeju Požarevac.
– Na brdu Tulba iznad Požarevca stavljena je tačka na višegodišnji rat potpisom mirovnog sporazuma između Turske sa jedne strane i mletačke i austrijske republike, sa druge strane, uz posredovanje Holandije i Engleske. Ovaj važan dokument sa dalekosežnim posledicama po Balkan i šire, nastao 21. jula 1718. godine, nazvan je Požarevački mir, i ma koliko Srbija nije imala uticaja na tadašnja dešavanja, događaj na Tulbi Požarevac je uveo u svetsku istoriju. Ipak, malo je poznato da je brdo iznad ovog grada samo pukim slučajem izabrano za potpisivanje mira između velikih sila.
– Od presudnog značaja je bio geografski položaj, tu su našli neku sredinu, a ulogu je igrala i iscrpljenost obe vojske u tom trenutku. U nekim spisima iz tog vremena se govori da u Požarevcu nije bilo dovoljno kvalitetnih zgrada da prime vojnike, a kamoli za diplomate, pa je zato mirovna konferencija održana pod šatorima. Sporazum je otvorio istočno pitanje oko koga su kasnije rešavana sva nacionalna pitanja balkanskih država i nacija, ali i Bliskog istoka – naveo je direktor Bojković, govoreći o istorijskim i društvenim okolnostima koje su pratile potpisivanje mirovnog sporazuma.
– Ovaj tekst nastao je u sklopu projekta „Narodni muzej u Požarevcu, jedan od najstarijih u Srbiji“, koji sufinansira Gradsko veće Grada Požarevca po osnovu Konkursa za sufinansiranje projekata proizvodnje medijskih sadržaja za štampane medije, radio, televizijske, internet medije i novinske agencije za ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja na teritoriji grada Požarevca u 2021. godini.
– Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
Izvor: Trag / Narodni muzej Požarevac
Foto: Narodni muzej Požarevac / TO Požarevac